Amsterdamse Bos

De opdracht

Situatie

Het klimaat lijkt te veranderen en vormt de laatste tijd een terugkerend onderwerp in het nieuws. Het aantal piekbuien zal toenemen, waardoor de kans op wateroverlast groter wordt. Ook hebben we te maken met stijgende temperaturen en het Urban heatislandeffect oftewel het Hitte-eilandeffect. Dit alles heeft niet alleen invloed op de mens, maar ook op de natuur. De naaldbomenin het Amsterdams Boshebben zwaar te lijden gehad van de droogte en warmte tijdens de afgelopen twee zomers. Vooral lariksen en fijnsparren zijn verzwakt en daarmee gevoelig voor virussen, schimmels en insectenplagen.

Opdracht

De boswachters vragen om een onderzoek voor het beschermen van de sparren in het historische Amsterdamse Bos. Een groot deel van het Bos is in de Engelse landschapsstijl ontworpen. Vanaf de heuvel zijn de kenmerken van deze landschapsstijl goed te herkennen. De Engelse landschapsstijl heeft een natuurlijke uitstraling: glooiende weiden, verspreide boomgroepen, bochtige watergangen en gekromde bosranden. Het eindresultaat is een adviesrapport om de sparren te behouden op de heuvel, rekening houdend met het veranderende klimaat. De beste ideeën zullen gepresenteerd worden aan de boswachters van het Amsterdamse Bos. 

Leerdoelen en voortgang in een POP formulier

Vooronderzoek A 

De opdrachtgever wil dat jullie vooronderzoek doen naar de verschillende bedreigingen die de Sparren ondervinden in het Amsterdamse Bos. Termen als grondwater, grondsoorten, zeeniveau, inklinking, ontginning, drainage, plagen, nazetenloos/geen afstammelingmoeten hierin aan de orde komen. 

Plagen:

Insectenplagen:

• De schorskevers; schorskevers leven tussen de schors van het hout van een boom. De kevers maken gaatjes in de boomschors waardoor de bomen langzaam dood gaan.
• De junikevers; junikevers eten de bladeren van verschillende bomen en struiken.
• De letterzetter; letterzetters zijn kleine bastkevers die onder de schors van sparren zitten. De kevers graven kleine gangetjes onder de schors van de boom.

Klimaatverandering:

Temperatuurstijging van 2,3 graden Celsius in de zomer;

aantal ijsdagen (dagen dat temperatuur < 0 is) in de winter neemt af van zeven naar één;

afname neerslag in de zomer;

toename neerslag in de winter;

extreme neerslagintensiteiten nemen gehele jaar toe;

afname in bewolking & toename zonnestraling in de zomer 

In het bos

We gingen op 8 feb naar het Amsterdamse Bos met de hele klas. Het doel was om te kijken hoe de sparren er voor staan en hoe de grond in het bos is. Daarom had de juffrouw een grondboor meegenomen waarmee we de grondsoort konden bekijken.

Eerst gingen we boren in het grasveld waar je langs moet om bij de heuvel te komen waar de sparren staan. We zagen een erg natte grond en die leek veel op klei. Het had die nacht ervoor wel erg veel geregend. Dat kan betekenen dat het natter is dan op andere dagen.

Op de heuvel waar de sparren staan was de grond droger, maar nog steeds nat. We hadden daar ook in de grond geboord en de grond was daar ook erg kleiig. Ook was te zien dat er veel gaten in de schors van de sparren zitten, sommige bomen vielen bijna uit elkaar. Die gaten worden gemaakt door de larven van de letterzetter. Door die gaten gaan de bomen dood. 

Sevinç en Puck zijn op 15 maart nog een keer naar het Amsterdamse Bos gegaan. We gingen er heen zodat we een betere grondmeting konden doen, omdat het de eerste keer zo nat was. Deze keer namen we laarzen en een schepje mee. We hebben filmpjes gemaakt bij elke opgraving.

Probleem oplossing

Volgens ons is een van de grootste problemen de letterzetter die in de schors van de sparren zit en de schors op eet.

De larven van de letterzetters zitten in de schors van de sparren. Die eten de schors op. De bomen hebben de schors nodig voor bescherming en bewaring van voedingsstoffen. We dachten daarom om een dier in het bos uit te zetten die de letterzetters eet, maar vooral de larven van deze insecten eet. De natuurlijke vijanden van de letterzetters zijn onder andere mezen en vleermuizen, maar die kunnen niet de insecten eten die in de boom leven. Een specht kan dat wel en is dus ideaal. De spechten hebben ook wel een nadeel ze beschadigen de bomen wanneer ze met hun snavel in de boom pikken. Dit is niet een super groot probleem, dus een specht is toch een goede oplossing. Niet alle spechten kunnen in het bos vrijgelaten worden. Alleen de grote bonte specht eet insecten, alle andere soorten spechten eten vooral vetrijke zaden, bessen, noten en in de lente jonge vogels​. De grote bonte specht zou vooral de larven van de letterzetter op eten, omdat hij met zijn snavel in de boom prikt en ze dan opeet. De grote bonte specht is een van de meest voorkomende specht soorten in Nederland, dus het is geen probleem om ze uit te zetten

Ons advies aan de boswachter is dan ook om een paar bonte spechten te kopen en uit te zetten in het gedeelte van het bos dicht bij de sparren. Het is natuurlijk niet gegarandeerd dat deze oplossing werkt, maar er is een kans. 

Ik vind onze oplossing wel handig, maar ik denk ook niet dat dit het probleem, dat de sparren dood gaan, helemaal oplost, maar het is een begin. Misschien als de boswachter onze oplossing combineerd met die van een ander lukt het wel om het doel te vervullen.                                                                                                                                                    6 feb 2020